Mindfulnesstraining Donderdagmiddag 16 tot 18.30 uur

Mindfulness

Mindfulness gaat over meer aanwezig zijn bij je ervaring van dit moment. Het gaat over aandacht hebben voor wat er nu is. In de definitie van mindfulness worden drie aspecten van deze aandacht benoemd die van belang zijn als we mindfulness beoefenen: de aandacht is gericht, in het hier-en-nu en niet (ver)oordelend.

Gerichte aandacht

Gedurende de hele dag wordt onze aandacht getrokken door allerlei prikkels; dingen die we zien, dingen die we horen, dingen die we denken, dingen die we voelen, etc. Je zou kunnen zeggen dat onze aandacht normaal gesproken erg ‘ongericht’ is. We laten ons meevoeren in wat onze aandacht trekt en zijn ons daar meestal niet bewust van. Als we mindfulness beoefenen, brengen we onze aandacht ‘gericht’ ergens naar toe. Dat wil zeggen dat we een bewuste intentie hebben om onze aandacht te richten.

Aandacht in het hier-en-nu

In de mindfulness richten we onze aandacht op het hier-en-nu, op het huidige moment. We richten onze aandacht dus niet op wat er in het verleden is gebeurd of wat er mogelijk in de toekomst gaat gebeuren, maar op onze ervaring van dít moment.

Niet (ver)oordelende aandacht

In het oefenen van mindfulness hebben we een open, niet veroordelende houding als we onze aandacht richten op de ervaring van dit moment. Als je oplet, zul je merken dat dit een van de moeilijkste aspecten is van de aandacht die we bij mindfulness oefenen. We zijn nu eenmaal gewend om onze ervaringen direct te beoordelen als ‘fijn’, ‘onaangenaam’, ‘mooi’, ‘lelijk’, ‘goed’, ‘slecht’, etc. Over het algemeen zijn we meer geneigd ons open te stellen voor aangename ervaringen dan voor onaangename ervaringen. In de mindfulness proberen we een open houding te hebben voor onze volledige ervaring zonder onderscheid te maken tussen aangename of onaangename ervaringen. Deze openheid gaat gepaard met een zekere vriendelijkheid en mildheid.

De automatische piloot

Een groot deel van ons leven wordt gestuurd door ‘de automatische piloot’. Misschien herken je wel dat je in de auto soms kilometers kunt rijden, zonder je bewust te zijn van waar je bent. Of dat je tijdens een gesprek merkt dat je helemaal niet hebt geluisterd naar het verhaal van de ander. Of dat je net klaar bent met douchen en bemerkt dat je volledig automatisch hebt gedoucht. Zo zijn wij vaak niet aanwezig in ons eigen leven. We zijn op deze momenten als het ware ‘weg’. Ons lichaam doet van alles op de ene plek en ‘wij’ zijn in ons hoofd ergens anders. Opvallend hieraan is dat we meestal niet ‘weg’ zijn omdat we er voor kiezen, maar dat we eerder ‘wegraken’. Het is een automatisme dat we vaak niet eens in de gaten hebben. In de mindfulness noemen we dit: de automatische piloot.

Voordelen van de automatische piloot

·  Het kan prettig zijn dat we niet overal bij stil hoeven te staan om dingen goed te laten verlopen.

·  De automatische piloot geeft ons de ruimte om onze aandacht bij andere dingen te hebben dan dat waar we op dat moment mee bezig zijn. Als we dit niet zouden kunnen, zouden we voortdurend druk bezig moeten zijn om alledaagse handelingen goed te laten verlopen.

·  Sommige activiteiten gaan beter als we er niet te veel bij stilstaan en meer op onze automaat handelen (bijvoorbeeld autorijden).

Nadelen van de automatische piloot

·  Je mist een hoop. De kleine dingen, die het leven vaak de moeite waard maken, zien we niet omdat we in gedachten ergens anders zijn. We missen bijvoorbeeld de vriendelijkheid van een voorbijganger, de schoonheid van onze omgeving, het opkomende groen in de lente. Maar ook de ‘signalen van ontevredenheid’ van onze naasten merken we vaak niet op, met alle gevolgen van dien.

·  We belanden regelmatig in onze automatische piloot als het gaat om het omgaan met problemen. We hebben bijvoorbeeld een voortdurende neiging om te piekeren, om gedachten te herhalen. Niet omdat we dat willen, maar omdat het moeilijk is ons los te maken van ons (denk)patroon.

·  In de automatische piloot is er geen ruimte voor creativiteit en het vinden van nieuwe oplossingen waardoor we vaak in dezelfde patronen blijven hangen, zelfs al zijn ze niet functioneel.

·  Het belangrijkste nadeel van de automatische piloot is misschien wel dat we er vaak geen keuze in hebben. We noemen het niet voor niets ‘automatische piloot’. Als we in onze automatische piloot raken, impliceert dit dat we een stuk vrijheid (om onze ervaring in volheid te beleven en om te handelen zoals het op dat moment het beste lijkt) kwijtraken.